Róshildur Sveinsdóttir fæddist að Ásum í Skaftártungu 21. febrúar 1911. Hún lést í Landspítala – háskólasjúkrahúsi Fossvogi 16. maí 2003. Foreldrar hennar voru Sveinn Sveinsson bóndi, f. 5. desember 1875 að Hörgslandi á Síðu, d. 14. janúar 1965, og Jóhanna Sigurðardóttir, f. 21. október 1879 á Breiðabólstað á Síðu, d. 2. júní 1968. Framan af bjuggu þau að Ásum í Skaftártungu, en fluttust að Norður-Fossi í Mýrdal 1923. Börn þeirra urðu 15 og 12 þeirra komust á legg. Eftirlifandi eru þau Ingunn og Gísli, en látin eru Sigursveinn, Gyðríður, Guðríður, Runólfur, Sveinn, Páll, Kjartan, Guðmundur og Sigríður.
Róshildur giftist Benedikt Guðjónssyni kennara, f. 3. mars 1909 að Auðsholti í Biskupstungum, d. 2. apríl 1982 í Reykjavík. Foreldrar hans voru Guðjón Jónsson bóndi frá Syðra-Seli, f. 10. apríl 1875, d. 31. jan. 1955, og kona hans Kristjana Jónsdóttir frá Stokkseyri, f. 1. maí 1872, d. 15. sept. 1922. Benedikt og Róshildur hófu sinn búskap að Reyni í Mýrdal, en Benedikt var eini barnakennarinn í báðum skólum sveitarinnar í út-Mýrdal og Reynishverfi í tæp 10 ár. Róshildur aðstoðaði hann við kennslu. Þau fluttu til Reykjavíkur 1944 og bjuggu lengst af á Hofteigi 44. Benedikt var kennari við Melaskólann þar til hann lauk störfum vegna aldurs.
Börn þeirra eru: 1) Sveinbjörn, f. 1. janúar 1933, d. 2. febrúar 1997, kvæntur Auði Jónsdóttur; dóttir þeirra er Hlín, gift Hávari Sigurjónssyni, börn þeirra eru Hrólfur Þeyr, Auður og Sveinbjörn. 2) Brynja Kristjana, f. 20. febrúar 1938, gift Erlingi Gíslasyni, sonur þeirra er Benedikt, í sambúð með Charlotte Böving, dóttir þeirra er Anna Róshildur. 3) Jóhanna Gréta, f. 17. apríl 1941, gift Erni H. Bjarnasyni, þau skildu; dóttir þeirra er Ásta Júlía, í sambúð með Grétari Skúlasyni; börn þeirra eru Jóhanna Margrét og Rúnar Örn. 4) Ingunn Ósk, f. 15. janúar 1944, gift Högna Óskarssyni; börn þeirra eru a) Guðrún, gift Kristni Tryggva Gunnarssyni; börn þeirra eru Kristjana Ósk og Ingunn Anna. b) Þorbergur.
Þegar börn Benedikts og Róshildar voru vaxin úr grasi lagði hún stund á yogafræði og shiatsu nudd. Var hún einn af stofnendum Yogastöðvarinnar Heilsubót og kenndi yoga um árabil.
Útför Róshildar verður gerð frá Fosvogskirkju í dag og hefst athöfnin klukkan 13.30.Við Róshildur kvöddumst nokkrum dögum fyrir andlát hennar. Það var friður yfir henni, stutt í bros og hlátur, þó hún væri tekin að þreytast af langri lífsgöngu. Fyrsta fund okkar áttum við fyrir um 40 árum; við eldhúsborð, ýsusporð og kartöflur. Ingunn, yngsta dóttir Róshildar og Benedikts, var tilefni heimsóknar minnar. Sama brosið, stutt í hlátur. Sólarstrokur og Namasta-kveðja að hætti yogaiðkenda komu seinna. Og svona hefur þetta verið árin á milli þessara funda, með ýmsum tilbrigðum að sjálfsögðu.
Róshildur var þeirrar kynslóðar, sem á einni mannsævi upplifði þúsund ára þróun. Fædd í torfbæ, alin upp við þröngan kost og forna búskaparhætti, ein af 12 systkinum, sem komust á legg. Öll smituð af ferðalöngun Sveins föður þeirra, sem var ferðamönnum traustur fylgdarmaður yfir stórfljót og Mýrdalssanda. Fróðleiksfús voru systkinin með afbrigðum.
Þessir eiginleikar komu fram með meiri þunga þegar samferðamenn Róshildar og Benedikts fóru að hægja á sér. Róshildur tók bílpróf og ein af hennar fyrstu ökuferðum lá hringinn í kringum Ísland. Hún fylltist óþreyju og ferðahug á vorin; ferðirnar urðu margar, enda skaftfellskir vatnamenn og ferðagarpar langt fram í ættir. Lét hún sér ekki nægja að kynnast Íslandi; heimsálfur þrjár lagði hún undir fót og hús átti hún á Spáni í tæp 20 ár.
Ung giftist Róshildur Benedikt Guðjónssyni kennara. Leiddu þær samvistir til skondinnar blöndu fornrar bændamenningar og bóhemsks lífsstíls; húsbóndinn gat setið ótruflaður yfir skákþraut, með óviðgerðan karbúrator innan seilingar, meðan Róshildur spilaði á munnhörpu og söng með eldri börnunum meðan sú yngsta æfði ballettspor úti í horni. Börnin voru fjögur og hafa sem og barnabörnin haslað sér völl á hinum ýmsu sviðum þjóðlífsins; öll elsk að móður og ömmu.
Benedikt lést um aldur fram 1982. Sorg Róshildar vék smám saman fyrir athafnaþrá, bæði innanlands og utan; lét ekki staðar numið fyrr en í Kína og á Filippseyjum, með vetursetum á Spáni. Hún eignaðist seinna náin vin í Páli Briem. Var það heilt ævintýri að fylgjast með þeim í hestastússi og við netaveiðar, bæði komin fast að níræðu. Eftir andlát hans 1990 var sem þróttur Róshildar tæki að þverra, en stoltinu skaftfellska hélt hún þó til síðasta dags.
Ekki verður punktur settur við þessa samþjöppuðu lýsingu á lífshlaupi Róshildar án þess að minnst verði á þann þátt í lífi hennar, sem flestir þekktu hana af. Fyrir um 35 árum hóf hún að leggja stund á yoga og shiatsu nudd. Var hún einn af stofnendum Yogastöðvarinnar Heilsubót og kenndi yoga um árabil, um leið og hún innprentaði lærisveinum og -meyjum, og reyndar öllum sem komust í kallfæri við hana, austurlenskan lífsstíl og speki. Beitti hún kunnáttu sinni til að rétta úr bognum bökum, mýkja hnýtta vöðva og sefa órólegan hug.
Einu af lífsins ævintýrum er lokið. Það lifir áfram í minningunni. Þökk fyrir samfylgdina.
Högni Óskarsson.
Elskuleg amma mín, Róshildur, er lögð af stað í sitt síðasta ferðalag. Hún var mér mikil fyrirmynd í lífinu. Hún kenndi mér margt en fyrst og fremst kenndi hún mér hve mikilvægt er að njóta lífsins meðan hægt er. Ferðast og fara í útilegur, klæða sig skemmtilega og að hafa alltaf eitthvað til að hlakka til.
Hún amma mín var svo sannarlega á undan sinni samtíð með margt.
Fyrst og fremst þó að fylgja sinni sannfæringu. Skilaboðin voru þau að það er allt í lagi að vera maður sjálfur, hafa skoðanir á hlutunum og skammast sín bara ekkert fyrir það. Unga kynslóðin í dag ætti að læra af henni og njóta þess að vera til.
Ótal minningar um ömmu koma upp í hugann þegar kveðjustundin rennur upp.
Jólaboðin þegar ég var lítil stelpa og amma spilaði jólalögin á munnhörpuna sína og allir dönsuðu syngjandi í kringum jólatréð eru yndislegar bernskuminningar.
Í mínum huga er ekki slæm tilhugsun að eldast með ömmu mína Róshildi sem fyrirmynd í lífinu. Á sextugsaldri fór hún að stunda jóga og yngdist á sál og líkama og öðlaðist nýtt sjálfstæði. Frelsi til ferðalaga óháð öðrum öðlaðist hún á sjötugsaldri með því að taka bílpróf.
Þegar hún varð ekkja á áttræðisaldri lét hún aldeilis ekki deigan síga heldur keypti sér hús á Spáni sem hún dvaldi í á hverju ári upp frá því. Á níræðisaldri endurnýjaði hún kynni sín af hestamennskunni og stundaði hana daglega um nokkurra ára skeið með vini sínum Páli Briem.
Við amma áttum gott samtal rétt áður en hún dó. Við ræddum trúmál. Við vorum sannfærðar um að góður Guð myndi taka við okkur þegar jarðneska lífinu lyki. Þó að söknuður og minningar sæki á hugann, veit ég að það er ekki slæmt að líta til baka á ævikvöldinu og sjá að góðu og skemmtilegu dagsverki er lokið.
Guð geymi þig, amma mín.
Hlín Sveinbjörnsdóttir.
Mér fannst amma mín Róshildur Sveinsdóttir ekki alltaf vera venjuleg.
Hún breytti lífi sínu um sextugt frá því að vera reykjandi heimavinnandi húsmóðir í það að verða jóga-kennari, heilsupostuli og heimshornaflakkari. Stundum var ekki hægt að komast inn til hennar vegna þess að hún stóð á haus upp við útidyrahurðina og maður þurfti að bíða meðan hún lét blóðið jafna sig áður en hún gat staðið upp og opnað.
Hún var fædd 19 11 að Ásum í Skaftártungu ein af 12 systkinum sem komust á legg og urðu nær öll fjörgömul og heilsuhraust. Þó var ekkert af þeim á móðurbrjósti. Móðurmjólkin var of dýr lúxus í þeirri sveit. Börnin 12 voru því fljótt vanin á kúamjólk svo hægt væri að koma móðurinni að verki.
Nokkrar gamlar konur á heimilinu sinntu svo hver um sitt kornabarn til fjögurra ára aldurs. Barnaþrælkun og basl einkenndu uppvöxt ömmu og hef ég fáar manneskjur heyrt tala jafn illa um sveitina og sveitalífið í gamla daga.
Amma var næstum því búin að ræna mér úr vinnumennsku einu sinni þegar ég var 13 ára. Ég var eitthvað aumur og slæptur þennan dag þegar hún kom í stutta heimsókn í miðjum heyskap og hún brást svo hart við að ég þurfti að grátbiðja hana að fara nú bara og skilja mig eftir. Skömmu fyrir andlát sitt sagði hún mér samt að hún harmaði það mest varðandi mig að hafa ekki rænt mér úr sveitinni þarna um árið.
Hún kvað oft fast að orði og oft voru predikanir hennar ansi magnaðar, sérstaklega þegar kom að allri óhollustu. Það var ekki samviskulaust sem maður lét salt eða sykur inn fyrir sínar varir í hennar návist.
Þegar amma varð jógi ákvað hún líka að læra á bíl. Afi Benedikt kenndi henni og æfði hana fyrir prófið. Amma var nefnilega sígauni í fyrra lífi og ferðagleðin og útþráin henni í blóð borin.
Ég ferðaðist mikið með þeim um landið sem barn á bílnum hennar, “Gulu hættunni” og alltaf var það amma sem sat undir stýri. Þá var farið um Suðurland og afi sagði “beygja” í miðjum beygjum og amma fussaði og sveiaði og svo var tjaldað í Leyni-hvamminum nálægt Ásum eða bara skotist austur á Selfoss í Þóristún og ég fékk pulsu með öllu í hverri einustu sjoppu á leiðinni.
Eftir afa dag héldu henni engin bönd og þá voru það Filippseyjar og Taíland og Kína og svo að lokum Spánn en þar keypti hún sér sumarhús, þá 75 ára gömul, og vingaðist við sígaunana og glæpadrottningarnar á svæðinu.
Amma var “híler” eins og það er kallað. Hún nuddaði fólk eða réttara sagt gekk á því og smurði svo með “Geirlaugarolíu” sem að stofni til er mest steinolía með úthrærðum eggjarauðum. Amma trúði á lækningarmátt steinolíunnar bæði útvortist og innvortis. Ég held að engum hafi orðið meint af yfirhalningum hennar. Fólk var oft að koma með kökur eða smjörstykki eða frosna kjúklinga til að launa henni fyrir heilsubótina því ekki vildi hún peninga fyrir yfirhalninguna. Þessi smjörstykki eða frosnu kjúklingar birtust svo stundum á tröppunum heima hjá okkur.
Þannig gaukaði hún yfirleitt einhverju góðu til sinna og svo fékk maður sólarstroku í kaupbæti. Amma mín Róshildur og Sigga systir hennar gáfu manni alltaf sólarstroku.
Það er þétt faðmlag á sama tíma og bakið er strokið sólarganginn þétt og innilega. Þetta var verkleg hreinsun sálarinnar, svo kyssti maður ömmu alltaf þrisvar, fyrst tveir kossar á sitthvora kinn og svo einn í viðbót “til að loka”.
Eftir að amma hafði setið í ekkjudómi í nokkur ár var dinglað á bjöllunni hjá henni. Úti fyrir stóð virðulegur herra með blóm í hendi og spurði hvort hún vildi koma í bíltúr. Þetta var Páll heitinn Briem og hann varð kærastinn hennar ömmu og fyrirmynd mín og lærimeistari í hestamennskunni. Amma gekk í endurnýjun lífdaga við það að hitta hann og það gekk svo mikið á að manni óaði við. Fyrir utan allar ferðirnar austur í Traðarholt að leggja net og girða þá var hver laus stund nýtt til útreiða. Enda var Páll með 20 hesta á járnum. Snjóaveturinn mikla 2000-2001 riðu þau út á hverjum einasta degi í kuldagöllunum sínum, bæði komin fast að níræðu.
Amma var bæði hugrökk og ákveðin svo stundum stappaði nærri þrjósku. Hún þurfti líka að hafa full not af þessum eiginleikum sínum í harðri lífsbaráttu. Enda mættust í henni tveir heimar: Stolt en frumstæð íslensk sveitamenning og austræn heilsu-dulspeki. Það þarf skapfestu til að koma þessu öllu heim og saman og það hafði hún. Ég veit að þegar við sem eftir stöndum mætum henni á ný þá bíður okkur sólarstroka og þrír kossar á kinn og svo verður maður líklega að sætta sig við Geirlaugarolíu og ofaná-labb.
Benedikt Erlingsson.
Amma mín Róshildur er látin, 92 ára að aldri. Annars var aldur afstætt hugtak í hennar heimi og í stað þess að óska til hamingju með afmæli þá óskaði hún fólki gleðilegs nýs árs! Hver áfangi var upphaf nýrrar upplifunar í hennar huga. Hún snerti líf fjölmargra með sterkri nærveru sinni, lífsgleði og innri sem ytri fegurð. Hún bjó yfir líknarkrafti sem hún deildi með stórum sem smáum í gegnum jógakennslu, shiatsu nudd, og með vel völdum hvatningarorðum, skilningi og hlýju.
Amma lifði tímanna tvenna og gætti þess að við lærðum að meta það mikilvægasta í hverju augnabliki. Hún naut þess að segja okkur barnabörnunum frá uppeldisárunum sínum góðu að Ásum, sagði okkur með stolti frá byggingarbrölti á eftirstríðsárunum og deildi með okkur framandi sögum af lifnaðarháttum íslenskra frumbyggja úr húsinu sínu í Las Mimosas á Spáni.
Hún var ólík öllum ömmum – í stað þess að lauma til okkar súkkulaðimola gaf hún okkur sælgæti á borð við möndlur, rúsínur og grænt te. Í stað þess að prjóna á okkur hosur kenndi hún okkur að standa á haus og gera sólaræfinguna. Í stað þess að lesa fyrir okkur bækur sagði hún okkur af ævintýrum þeirra afa á mótorhjóli í Mýrdalnum á fjórða áratugnum og uppeldisárum með ellefu systkinum sínum í Skaftafellssýslu. Þegar flestar jafnöldrur hennar voru að hægja á sér og njóta efri áranna heima fyrir, ákvað amma að taka bílpróf á sjötugsaldri, keypti sér sjálf nýjan bíl og brunaði um borg og bý á “gulu hættunni” – hvert sem hjartað bar hana. Hún hafði skoðanir á mörgum hlutum og hikaði ekki við að deila þeim með hverjum sem var. Hlátur hennar bergmálar enn á Hofteignum og lyktin af “Geirlaugarnuddolíunni”, sem hún blandaði sjálf eftir uppskrift formæðra sinna, mun ávallt tengjast minningu hennar.
Þrátt fyrir sérstöðu sína vissi hún alltaf hvað skipti mestu máli í lífinu – t.d. var skál af óviðjafnanlegum grjónagrauti allra meina bót, ekkert bauð mann jafn velkominn heim eftir langa veru erlendis eins og íslenskur lambahryggur matreiddur að hennar hætti, og góð “sólarstroka” milli herðablaðanna er besta ráðið við orkuleysi.
Amma var mörgum sterk fyrirmynd. Hún kenndi okkur að ekkert verkefni væri of flókið hvort sem það voru útreiðarferðir á tíræðisaldri eða erfitt nám erlendis. Hún kenndi okkur að engar ákvarðanir eru teknar fyrir mann – það eru forréttindi að hafa skoðanir, fylgja þeim eftir og bera ábyrgð á afleiðingunum. Hún sýndi okkur að það er í lagi að fylgja hjartanu – allt er mögulegt ef maður bara á sér draum. Hún kenndi okkur að það er ekki álit annarra sem skiptir höfuðmáli, það er skoðun þín sem vegur ávallt þyngst. Hún kenndi okkur að hika ekki. Hún kenndi okkur að njóta lífsins, náttúrunnar og fegurðarinnar og með hrósi sínu og hvatningu gerði hún okkur stolt og örugg. Með smitandi hlátri sínum minnti okkur á gildi gleðinnar, með reynslu sinni kenndi okkur þrautseigju og með tilvist sinni gaf hún okkur framtíð.
Gleðilega nýja tilveru, elsku amma Róshildur. Namasta.
Guðrún Högnadóttir.
Lífið er þannig að stundum kynnist maður fólki, sem fær mann til að doka við. Sumir einstaklingar eru nefnilega þannig úr garði gerðir, að þeir skapa sér fastan sess í tilveru manns. Amma Róshildur var þannig, það varð mér ljóst barnungum.
Amma var um margt merkileg kona. Það er löng leið frá Ásum í Skaftártungu til Reykjavíkur. Það var ekki á færi allra að skapa sér sess í síbreytilegu samfélagi, sem Ísland var á síðustu öld. Amma Rósa sá til þess, að börnin hennar og afa Benedikts yrðu að skapandi og gefandi einstaklingum. Hún sá til þess að hún gæti, komin á sjötugsaldur þegar hún tók bílpróf, flakkað hjálparlaust um sveitir og óbyggðir landsins á “Gulu hættunni”; hún framkallaði innri sálarró hjá vinum og vandamönnum með svæðanuddi og sálgæslu fram yfir nírætt. Og sýndi það á síðustu árum sínum að hún væri ekki eftirbátur þeirra yngri í fjölskyldunni þegar kom að hestamennsku og útreiðartúrum.
Mikilvægast er, að amma Rósa sá til þess, að snáðinn litli frá Bandaríkjunum kynntist Íslandi og Íslendingum í sinni hreinustu mynd; að strákhvolpurinn tæki upp íslenska siði, svo hann yrði einhvern tímann að manni. Að hann gæti mætt ögrunum lífsins af jafnaðargeði og æðruleysi. Í hnotskurn lýsir eftirfarandi atburður þessu. Við vorum í Húsafelli á áttunda áratugnum, stórfjölskyldan öll mætt. Ég ákvað eitt kvöldið að viðra kettlinginn hans Benna frænda. Kettlingurinn hætti fljótlega að vilja láta viðra sig og varð eitthvað druslulegur. Ég dró hann inn og spurði hvað væri eiginlega að honum? Amma Róshildur var ekki lengi að koma kettinum til aðstoðar, og losaði snærisspottann sem ég hafði bundið um hálsinn á honum. Kettlingurinn hljóp í fangið á Benna frænda og vildi lítið af mér vita eftir þessa lífshættu sína. Og mér, fimm ára snáðanum, brá og bjóst við skömmum. “Svona nú, Þorbergur minn, hættu nú að gráta,” sagði amma, “hann jafnar sig. Þú bindur kannske bandið ekki svona fast um kettlinginn ef þú viðrar hann aftur á morgun.” Þakka þér fyrir jákvæða leiðsögn.
Namasta.
Þorbergur.
Amma Róshildur.
Nú ert þú farin til Guðs og þar á þér eftir að líða vel.
Það sem ég á eftir lifað verður án þín. Aðeins smáhluti af æskunni var með þér. Níu ár. En hitt verður án þín. Mér brá svo þegar ég sá þig allt í einu svo hreyfingarlausa. Mér hefði þótt betra að þú værir hjá mér þegar ég grét þín vegna. Þú varst góð og þó að þú sért ekki lengur sýnileg verðurðu alltaf hjá mér.
Sveinbjörn.
Elsku Róshildur langamma er dáin. Okkur finnst það sorglegt en það er svo frábært að hafa átt hana sem langömmu og allar þær góðu og skemmtilegu stundir sem við áttum með henni.
Minnisstæðar eru ferðirnar í Litlu kaffistofuna en þangað vorum við alltaf tilbúin að fara þegar stungið var upp á. Toppurinn var þegar langamma splæsti í pylsur en þær voru hennar uppáhald eins og okkar.
Í mörg ár hefur hún verið hjá okkur á gamlárskvöld. Það var svo gaman að horfa á flugeldana með henni, hún var líka alltaf svo fín.
Við vonum að nú þegar langamma Róshildur er komin til himna sjái hún alla flugelda heimsins á næsta gamlárskvöld. Við vonum líka að þegar hún kemur inn fyrir Gullna hliðið þá sé þar veitingahús líkt og Litla kaffistofan. Og ekki væri verra að þar sætu langafi Benedikt, Sveinbjörn og Páll Briem og allir hinir sem henni þótti vænt um.
Jóhanna Margrét og Rúnar Örn.
Elsku amma Róshildur.
Mér þykir svo sárt að þú sért farin. Við áttum mjög góðar stundir saman en þú varst orðin svo gömul og veik að það var gott fyrir þig að deyja, en samt er það svo sorglegt.
Ég vona að þér líði vel hjá afa Sveinbirni og langafa Benedikt og ég er viss um að þeir hafa tekið vel á móti þér.
Þín langömmustelpa
Auður.
Hún Róshildur frænka okkar er látin á 93. aldursári en bjartar minningar um elskulega og glæsilega konu munu lifa áfram í huga okkar.
Eftir lát föður okkar árið 1954 flytjum við frá Gunnarsholti til Reykjavíkur. Fjölskyldur foreldra okkar í Reykjavík tóku okkur opnum örmum og hjálpuðu okkur á alla lund. Róshildur og Benedikt hýstu okkur á Hofteignum um tíma meðan móðir okkar byggði á Selvogsgrunninum og æ síðan voru mikil og góð tengsl milli fjölskyldnanna.
Margs er að minnast þegar litið er yfir farinn veg liðinna ára. Róshildur var Skaftfellingur í húð og hár og alin upp í stórum systkinahópi á Ásum í Skaftártungu og síðan á Norður-Fossi í Mýrdal. Hún var gædd miklum mannkostum, góðum gáfum, velviljuð og vinaföst. Hún var ákaflega stolt kona, trygg vinum sínum og afar heilsteypt manneskja, ól upp og kom til manns myndarlegum hópi barna þeirra Benedikts.
Róshildur var hreinskiptin, sagði skoðanir sínar tæpitungulaust, oft nokkuð stóryrt eins og Skaftfellingi sæmir en hjartahlý og einstaklega trygg ættingjum sínum og vinum. Hún hélt ávallt reisn sinni í gegnum erfiðleika lífsins, sem hún fékk sinn skerf af. Kjarkurinn var óbilandi og sem dæmi um það tók hún bílpróf þegar hún var komin vel á sjötugsaldur. Síðar kynntist hún Páli Briem og stundaði hestamennsku með honum þar til hann féll frá þegar hún var áttatíu og níu ára gömul, geri aðrir betur. Hún ætlaði sér ekki að lúta í lægra haldi fyrir Elli kerlingu.
Um síðir flutti hún á dvalarheimilið á Dalbrautinni og dvaldi þar til yfir lauk við ákaflega gott atlæti starfsfólksins.
Fjölskyldan, ættingjar og vinir kveðja nú mikilhæfa konu með söknuði en jafnframt þakklæti fyrir að hafa fengið að njóta samvista við hana svo lengi.
Við biðjum góðan Guð að blessa minningu Róshildar frænku og sendum dætrum hennar og fjölskyldum, vinum og vandamönnum okkar innilegustu samúðarkveðjur.
Sveinn Runólfsson, bræður og fjölskyldur.
Róshildur Sveinsdóttir fæddist að Ásum í Skaftártungu 21. febrúar 1911. Hún lést í Landspítala – háskólasjúkrahúsi í Fossvogi 16. maí síðastliðinn og var útför hennar gerð frá Fossvogskirkju 26. maí.Róshildur var ein af hetjum hversdagslífsins, sem gat og þorði að spyrna við fótum, þrátt fyrir mikinn þrýsting og farið ótroðnar slóðir. Ég geymi hetjusögu hennar í hjarta mínu, söguna sem móðir mín vegsamaði hana fyrir.
Við lát ættingja og vina rifjast gjarnan upp minningar og í þessu tilviki minningar um gamlar samverustundir, en þær urðu strjálli eftir því sem á ævina leið. Fermingarmynd Róshildar stendur mér skýr fyrir hugskotssjónum. Ég var lítil, forvitin og var að dunda við að skoða kort og myndir. Myndin var í póstkortsstærð. Ég spurði mömmu: “Hver er þetta?” og hún svaraði mér eins og ég ætti að vita það. Þetta var í fyrsta sinn sem ég heyrði Róshildi nefnda. Ég horfði oft á þessa mynd og fannst unga stúlkan vera fegurri og fágaðri, en blómarósirnar sem skreyttu hin póstkortin.
Önnur mynd tekin heima blasir einnig við mínum hugskotssjónum. Það er sumarið 1944, Rósa í heimsókn með dætur sínar og Sigrún systir með tvö elstu börnin sín, ung stúlka, mamma og ég, sitjandi á grasinu fyrir sunnan húsið. Kaffibollar og meðlæti eru á útbreiddum dúk fyrir framan okkur. Sigrún tók myndina. Rósa eftir nýjustu tísku með sítt hárið í hvítu gróf-hekluðu neti, sem hnýtt er með borða yfir höfuðið samkvæmt tískunni.
Aðrar myndir af Rósu eru í huganum, hreyfimyndir, þar sem gleðin ræður ríkjum og hún gleðigjafinn, fæsta brandarana man ég en ómurinn fylgir gullnum myndum.
Sem unglingur fékk ég að dvelja á heimili þeirra hjóna hluta úr sumri og fór vel um mig þar í forstofuherberginu. Nú hálfri öld síðar hefði ég fegin viljað þakka henni aftur þessar góðu samverustundir og allar hinar, sem ekki eru nefndar og verða ekki fullþakkaðar.
Við Jón sendum börnum og tengdabörnum Róshildar og fjölskyldum þeirra, ásamt eftirlifandi systkinum okkar innilegustu samúðarkveðjur. Guð blessi minningu Róshildar Sveinsdóttur.
Guðríður Bryndís Jónsdóttir.
Róshildur Sveinsdóttir eða Rósa eins og mér er tamast að kalla hana lifði ótrúlega tíma líkt og margir jafnaldrar hennar.
Hún ólst upp við íslenska sveitamenningu sem lítið hafði breyst um aldir. Verklag og vinnubrögð byggðust á fábrotnum verkfærum, húsdýrunum og manninum sjálfum. Vélaöld var enn langt undan.
Í Vestur-Skaftafellssýslu var nábýlið við stórbrotna jöklana, eldstöðina Kötlu og ólgandi straumvötnin mikið og setti að vissu leyti mark sitt á alla ævi þeirra sem þarna ólust upp. Þegar Sveinn Sveinsson faðir Rósu flutti að Norður-Fossi í Mýrdal frá Ásum í Skaftártungu hélt hann fjárbúi sínu áfram austur þar. Á milli búa hans var yfir Mýrdalssand að fara með óbrúuðum jökulvötnum, sem oftar en ekki voru ill yfirferðar. Þessa leið fór hann manna oftast á traustum vatnahestum, því að austur í Ásum gættu stálpuðustu börnin ánna vetrarlangt, Rósa þeirra á meðal. Í dag brunum við yfir jökulárnar á vel byggðum brúm og skiljum varla þó að við reynum, hvernig þetta var yfirleitt hægt.
Þannig gengu ungmenni þessa tíma til allra verka um leið og þau höfðu aldur og getu til og á æskuárum sköpuðust tengsl Rósu við íslenska hestinn, sem áttu eftir að koma upp óvænt áratugum seinna.
Ég veit að Rósu varð tíðhugsað til þessara tíma, þegar hún löngu seinna var orðin jógameistari og innvígð í aldagamla austurlenska heimspeki. Heimurinn allur hefur skroppið saman líkt og eyðisandarnir og ferðin til Spánar, þar sem hún átti sér annað heimili um árabil, tekur nú mun skemmri tíma en lestarferðin forðum daga yfir sandana. Þegar við Brynja dóttir hennar kynntumst og urðum bestu vinkonur á táningsaldri var Rósa heimavinnandi húsmóðir með börnin sín fjögur. Benedikt eiginmaður hennar kenndi þá og lengi síðan í Melaskólanum og heldur lyftist brúnin á okkur vinkonunum, þegar við fluttum fyrir tilviljun í sama húsið, kennarablokkina við Hjarðarhagann.
Á þessum árum var mamma útivinnandi allan daginn og þá var oft notalegt að skreppa yfir í eldhúsið til Rósu þar sem alltaf var líf og fjör og okkur vinkonum Brynju í Menntaskólaklúbbnum Menn Menn ævinlega vel tekið.
Rósa átti mörg systkini og stóran frændgarð, sem hélt vel saman. Öllu þessu fólki var það sammerkt að sitja ekki auðum höndum og líklega væru þau kölluð frumkvöðlar í dag, vegna þess að ekki var látið við það sitja þegar hugmyndir fæddust, heldur var þeim óðara hrint í framkvæmd. Þetta hefur hinn glæsilegi afkomendahópur Rósu tekið ríkulega í arf.
Einhvern tíma á námsárum Brynju í París sendi hún heim hugmynd að húfu, sem var í línu við það heitasta í háborg tískunnar. Rósa aðlagaði hugmyndina íslenskri vetrarveðráttu, roki og úrkomu og áður en varði var hafin framleiðsla á “Paris Chapeau”. Það lá við að saumavélarnar brynnu yfir, allir voru virkjaðir, systur og frænkur, en höfðu þó varla undan eftirspurninni. Hnýttar slæður hurfu bókstaflega af permanentliðuðum kollum Reykjavíkurdætra og það var slegist um Parísarhúfurnar.
Ótal önnur dæmi um hugmyndaflug og framkvæmdagleði væri hægt að nefna þó að ekki séu tök á því hér.
Þegar börnin voru komin vel á legg kynntist Rósa jógafræðum og varð eins og áður sagði þekktur lærimeistari í iðkun jóga. Þetta átti sinn þátt í því að hún hélt sér afburða vel, bæði andlega og líkamlega, fram til hins síðasta.
Það eru áreiðanlega ekki mörg dæmi um konur komnar yfir áttrætt sem hella sér út í hestamennsku af lífi og sál eins og Rósa gerði löngu eftir að hún varð ekkja. Með sínum góða vini Páli Briem átti hún yndislegar stundir á hestbaki og við umönnun hesta fram yfir nírætt, að ógleymdum ferðalögunum innanlands sem utan.
Að loknum löngum og farsælum ævidegi er efst í huga okkar sem eftir stöndum þakklæti fyrir allar góðu stundirnar.
Við Sveinn og fjölskylda sendum okkar innilegustu samúðarkveðjur til allra aðstandenda.
Auður Eydal.
Afkomendur Róshildar
ga *Sveinbjörn Benediktsson f. 1.1. 1933, d. 2.2. 1997
gaa Hlín Sveinbjörnsdóttir f. 26.8. 1964
gaaa Hrólfur Þeyr Þorrason f. 13.8. 1989
gaaaa Ómar Þeyr Hrólfsson f. 10.4. 2016
gaab Sveinbjörn Hávarsson f. 27.5. 1994
gaac Auður Hávarsdóttir f. 27.5. 1994
gb *Brynja Kristjana Benediktsdóttir f. 20.2. 1938, d. 21.6. 2008
gba Benedikt Erlingsson f. 31.5. 1969
gbaa Anna Róshildur B. Böving f. 27.2. 1999
gbab Freyja Marianna Benediktsdóttir f. 1.8. 2008
gbac Brynja Maja Benediktsdóttir f. 1.8. 2008
gc Jóhanna Gréta Benediktsdóttir f. 17.4. 1941
gca Ásta Júlía Arnardóttir f. 15.9. 1961
gcaa Jóhanna Margrét Grétarsdóttir f. 17.10. 1989
gcab Rúnar Örn Grétarsson f. 10.5.1992
gd Ingunn Ósk Benediktsdóttir f. 15.1. 1944
gda Guðrún Högnadóttir f. 16.2. 1966
gdaa Kristjana Ósk Kristinsdóttir f. 19.7.1997
gdab Ingunn Anna Kristinsdóttir f. 1.10. 1999
gdb Þorbergur Högnason f. 22.8. 1971